Op de vorige pagina heb ik een indruk gegeven over een boeddhistische crematie. Het verdriet van de nabestaanden, het afscheid nemen van de overleden dierbare. Wat steeds opvalt, zeker op het platte land (o.a. Isaan), is de sociale cultuur. Mensen hebben elkaar nodig, wonen kort bij elkaar en zorgen samen voor alle handelingen en dragen bij in de kosten. Ook Bangkok bestaat, voor een belangrijk deel, uit bewoners uit Isaan in het noord oosten van het land. Bij bijzondere gebeurtenissen reizen veel oorspronkelijke bewoners weer naar hun roots. Ook buiten het werk op de rijstplantages werken/wonen deze mensen in Bangkok. De sociale cultuur blijft bestaan. De afstanden zijn veel groter dan in NL.
Bij een crematie hier wordt niet het hele stoffelijke overschot verbrand tot as. Er zijn geen geavanceerde ovens, het lichaam wordt verbrandt door benzine in de kist te gieten en vervolgens in brand gestoken. Dit betekent dat er beenderen overblijven na de crematie. Ik heb dit zelf een keer gezien, tijdens een fietstocht, in de omgeving van Chiang Mai.
In een later stadium is er weer een ritueel. De betreffende familie nodigt familie, vrienden en bekenden uit om aanwezig te zijn om beenderen, tijdens een ceremonie, te wassen. De beenderen worden bewaard in kleine (of grotere) grafmonumenten. Bij een wat (pagode) zal je altijd veel van die monumenten zien staan, ook als je rondreist zie je ze staan bij bedrijven waar ze gemaakt worden. In Thailand en Cambodja is het gebruikelijk dat er altijd voor eten en drinken wordt gezorgd. Dus geen kop koffie met een cake, nee uitgebreid lokaal voedsel. In dit geval zag ik 12 mannen bezig, om een geslacht varken, in kleine stukken te snijden en hakken. Allemaal op de vloer van een woning in aanbouw, een houten hakblok messen en kapmessen om het vlees te decimeren. In een ander “gebouw” (een plaats met een dak boven de grond is al voldoende) waren vrouwen bezig met het koken, bakken en braden van het voedsel. De sociale cultuur; iedereen helpt en draagt een steentje bij. Standaard wordt altijd een podium gebouwd waar de monniken kunnen bidden en eten en een 10tal m2 met grote luidsprekerboxen. Iedereen mag meegenieten, het is tot ver in de omgeving hoorbaar. Tijdens mijn verblijf in Cambodja, terwijl ik toekeek vanaf mijn fiets, werd ik spontaan uitgenodigd om plaats te nemen. Mensen die weinig hebben kunnen veel missen, het tegenovergestelde is ook vaak van toepassing.
We zijn ‘s avonds, voor de viering, naar de familie gegaan, hebben een donatie gegeven en dan wordt eten en drinken geserveerd. Eten is erg belangrijk in Asian. De volgende dag, de dag van de plechtigheid, was ik verrast. Een paar huizen verderop, stond een podium waarop een zanger en 5 hippe Thaise meiden stonden te zingen en dansen. Ook hier werd weer eten en drinken geserveerd. Voor het podium kon gedanst worden, een Thaise dans, waarbij vooral de handen gebruikt worden. Veel Thaise dames kunnen de vingers helemaal achterover buigen. Ik heb helaas niets van de eigenlijke plechtigheid gezien. Gelukkig heb ik wel foto’s van Cambodja. Het is altijd weer een verrassing in dit land; planning, afspraken e.d., het gaat altijd anders dan je hebt begrepen m.a.w. het gaat hier veel minder formeel en zakelijk en meer op gevoel en zo het mij het beste uitkomt.
In de namiddag kwam weer de grote en hoge truck aanrijden met daarop ca 25 grote luidsprekerboxen, zangers en muziekkanten zingen en spelen op de truck. het is een hels lawaai. Je voelt de bassen, uit de boxen, trillen op je lichaam. De mensen dragen geen gehoorbescherming, wetgeving loopt een generatie achter bij NL. Het was dezelfde truck die gebruikt werd bij de inwijding van jonge mannen tot monnik. Weer werd dezelfde en uitgebreide route door het dorp gevolgd. Dit met veel dansen en de nodige drank, mensen lopen en dansen voor de truck. De truck is hoog en heeft speciale beugels aan de voorkant om de kabels omhoog te drukken. Kabels zijn allemaal op palen gemonteerd, dus opletten. Het hele dorp loopt uit, ik heb ook lekker mee gehost en je valt, als enige farrang (buitenlander) toch wel op. (Op de vorige pagina zijn foto’s te vinden.) In Cambodja heb ik de mensen niet zien dansen en door het dorp hossen. Wel de megaopstelling van de geluidboxen. De achtergrond is gelijk. Het monotone gezang van de monniken, gebruik makend van de geluidinstallatie tijdens de eigenlijke plechtigheid, dreunt door tot ver in de omgeving. Zoals eerder opgemerkt een sterke sociale cultuur.
